Nasze miasto

ŁKS-em bije serce Łodzi

„Łódzkość” podkreślana przez twórców klubu, jego późniejszych członków, a i obecnych kibiców nie jest jedynie sloganem. O tym jak silnie losy najstarszego łódzkiego klubu złączone są z miastem włókniarzy świadczy liczba ełkaesiackich adresów. A przecież wymieniliśmy poniżej tylko te najważniejsze…

Ulica Mikołajewska 40 (obecnie Sienkiewicza)

W sali znajdującej się przy obecnej ulicy Sienkiewicza odbyło się pierwsze oficjalne zebranie założycieli Łódzkiego Klubu Sportowego po zatwierdzeniu statutu przez carskie władze.

Pasaż Szulca (obecnie aleja 1 Maja)

Przy fabryce w Pasażu Szulca znajdował się plac, na którym piłkarze Łódzkiego Klubu Sportowego grali w piłkę nożną pod koniec pierwszego dziesięciolecia XX wieku.

Boisko przy ulicy Wólczańskiej 111 (lub 115)

W 1910 roku ełkaesiacy korzystali także z boiska z szatniami należącego do niemieckiego klubu Victoria.

Plac przy ulicy Dzielnej 47 lub 43 (obecnie ul. Narutowicza)

Na placu przy ulicy Dzielnej obok Placu Targowego, gdzie znajdował się plac ćwiczeń wojsk kozackich, futboliści ŁKS-u rozgrywali swoje mecze na początku istnienia klubu – w 1910 i 1911 roku.

Ulica Szkolna 23 lub 29 (obecnie Mielczarskiego)

W 1909 roku twórcy ŁKS-u wynajęli dwa pokoje w parterowym drewniaku znajdującym się wówczas pod tym adresem. Tam też mieścił się lokal klubu.

Ulica Przejazd 34 (obecnie Tuwima)

Sala Domu Ludowego przy ulicy Przejazd 34 (obecnie Tuwima) odgrywała w pierwszych latach istnienia ŁKS-u ważną rolę w życiu klubu, to tam na przykład w sezonie zimowym klub celem zebrania funduszy organizował rozmaite imprezy kulturalne, zwane najczęściej wieczornicami muzyczno-wokalno-deklamacyjnymi.

Hotel Adolfa Manteufla przy ulicy Zachodniej 45 (obecnie 81/83)

Klubowi działacze organizowali tu w okresie zimowym rozmaite zabawy – imprezy taneczne, rauty i koncerty. Część zysków z biletów zasilała klubową kasę.

Co ciekawe w latach 30. w hotelu tym często pojawiał się najbardziej znany łódzki gangster przedwojennej Łodzi, czyli Ślepy Maks, który ponoć bywał także na meczach ŁKS-u. Współczesnym łodzianom adres ten kojarzy się zaś zapewne z kinem „Cytryna”.

Ulica Srebrzyńska 37/39

Ówczesny prezes ŁKS-u Wacław Taubwurcel zwrócił uwagę na plac przy ulicy Srebrzyńskiej w 1911 roku, a wkrótce dzięki zaangażowaniu Wiliama Horrocksa, życzliwości władz Towarzystwa Akcyjnego Wyrobów Bawełnianych I. K. Poznański i aprobacie właścicieli terenu – Maurycego Poznańskiego i Maurycego Hertza, stał się on nowym domem Łódzkiego Klubu Sportowego.

Wybudowano szatnie dla zawodników, ławki i loże dla publiczności, stworzono boisko piłkarskie, a cały teren ogrodzono. Uroczyste otwarcie nowego obiektu przy ulicy Srebrzyńskiej 37/39 odbyło się 16 maja 1912 roku, a ełkaesiacy korzystali z niego do wybuchu pierwszej wojny światowej.

Boisko przy Placu Hallera

W 1916 roku piłkarze ŁKS-u rozgrywali swoje mecze na boisku znajdującym się na terenie koszar przy placu Hallera. Co ciekawe w 1923 roku także tam ŁKS rozegrał swój pierwszy mecz z drużyną… angielską. „Bolton Trotters” nie był co prawda profesjonalnym klubem i składał się ze sprowadzonych z Boltonu monterów, ale zwycięstwo 7:1 i tak ucieszyło łódzką publiczność.

Park Helenów

W czasie pierwszej wojny światowej obiekt przy ulicy Srebrzyńskiej uległ zniszczeniu więc między 1917 a 1923 rokiem piłkarze ŁKS-u swoje mecze rozgrywali najczęściej na boisku wewnątrz toru kolarskiego mieszczącego się w Parku Helenów. Warto podkreślić, że tor ten wybudowany w 1888 roku jest najstarszym obiektem sportowym w Łodzi, a na wspomnianym boisku ełkaesiacy rozgrywali swoje mecze także w ramach rozgrywek o mistrzostwo Polski na początku lat 20.

Ulica Konstantynowska 26 (obecnie Legionów)

W pierwszej połowie XX wieku w domu pod tym adresem prowadził sklep i niewielki warsztat ślusarski Romuald Kowalski, ojciec Stanisława, Aleksandra, Stefana, Antoniego i Zygmunta. Cała piątka zaangażowana była w działalność ŁKS-u, pojawiała się też na boisku. Nestor rodu, wraz z żoną Leokadią Kowalską, nie tylko został kibicem ŁKS-u, ale wielokrotnie wspierał go finansowo.

Ulica Piotrkowska

W różnych lokalach przy ulicy Piotrkowskiej  znajdowały się w dwudziestoleciu międzywojennym siedziby Łódzkiego Klubu Sportowego – w latach 20. przy Piotrkowskiej 92 i Piotrkowskiej 108, w latach 30. przy ulicy Piotrkowskiej 174, Piotrkowskiej 171 i Piotrkowskiej 112.

W kontekście przedwojennej historii klubu warto również wspomnieć o ul. Szkolnej 23 lub 29 (dziś ul. Mielczarskiego), al. Kościuszki 12, ul. Wólczańskiej 140 i ul. Pierackiego 5 (dziś ul. Roosevelta).

Ulica Piotrkowska 76

Według znawcy łódzkiej historii, Ryszarda Bonisławskiego, ŁKS swą siedzibę administracyjną miał w aż ośmiu lokalach przy ulicy Piotrkowskiej. Najważniejszym w kontekście powojennej historii jest adres lokalu – administracyjnej siedziby  klubu przy ulicy Piotrkowskiej 76, gdzie mieściła się też kojarzona z ŁKS-em restauracja „Czarny koń”.

W tym kontekście warto również wspomnieć o innych lokalach klubowych przy ul. Kościuszki 93, Łąkowej 21, Zakątnej 72 (obecnie Pogonowskiego) i Piotrkowskiej (67 i 272).

Ulica Wodna

Mecz pomiędzy Turystami Łódź a ŁKS-em (0:2) rozegrany 3 kwietnia 1927 roku na boisku przy ulicy Wodnej stał się ważnym wydarzeniem w historii polskiego sportu. Zwykło się uważać, że to on zainaugurował oficjalne rozgrywki ligi piłkarskiej w Polsce, a ełkaesiaka Jana Durkę nazywa się zdobywcą premierowego ligowego gola.

Obecnie w okolicy znajduje się głaz narzutowy upamiętniający tamto wydarzenie.

Stadion przy al. Unii Lubelskiej 2

Najważniejszy i najbardziej kojarzący się w ŁKS-em adres. Dzięki staraniom prezesa ŁKS-u Wacława Taubwurcla, ówczesnego prezydenta Łodzi Aleksego Rżewskiego, wielu innych osób oraz aprobacie Rady Miejskiej w 1922 roku przekazano Łódzkiemu Klubowi Sportowego na wieczystą dzierżawę dzieciomorgowy teren, na którym powstał Park Sportowy.

Już w 1923 roku piłkarze ŁKS-u zaczęli tu trenować i rozgrywać mecze, a uroczyste otwarcie nowego obiektu nastąpiło 24 czerwca 1924. Wtedy też na stadionie przy al. Unii Lubelskiej 2 odbyło się spotkanie Polska – Turcja, pierwszy międzypaństwowy mecz w Łodzi.

Piłkarze ŁKS-u przy al. Unii Lubelskiej 2 świętowali dwa tytułu mistrzowskie, rozgrywano tutaj mecze reprezentacji Polski, spotkania finałowe o puchar Polski i mecze ze znanymi klubami z Europy.

Obok zburzonego starego obiektu stanęła niedawno nowoczesna trybuna i boisko piłkarskie. W 2017 roku Pani Prezydent Miasta Łodzi Hanna Zdanowska zapowiedziała dalszą rozbudowę stadionu przy al. Unii Lubelskiej 2.

Park na Zdrowiu

W Parku im. Józefa Piłsudskiego zwanym potocznie Parkiem na Zdrowiu w czasie drugiej wojny światowej rozgrywano zakazane przez Niemców mecze piłkarskie. Często brał w nich udział Wicher, drużyna w składzie której występowało wielu przedwojennych piłkarzy ŁKS-u. Jedno z takich spotkań z Wólką (tu również występowali ełkaesiacy) przerwała obława niemieckiej żandarmerii. Mecz dokończono na boisku przy ulicy Kilińskiego 188 dopiero 1 kwietnia 1945 roku.

Warto dodać, że ze znajdującego się w parku boiska „Energetyka” w przeszłości korzystały drużyny młodzieżowe ŁKS-u.

Boisko Wojskowego Klubu Sportowego (dzisiaj ul. 6 Sierpnia)

Z boiska położonego bliżej ulicy Towarowej (obecnie al. Włókniarzy), kojarzonego dzisiaj z klubem Orzeł, ełkaesiacy korzystali w 1928 roku, kiedy na ich obiekcie zasiano trawę i z tego powodu nie można było na nim rozgrywać spotkań. Tutaj także piłkarze ŁKS-u rozgrywali często mecze sparingowe.

Boisko przy ulicy Ogrodowej

W latach 60. XX wieku ŁKS otrzymał od Zakładów Przemysłu Bawełnianego im. Juliana Marchlewskiego (czyli dawnego Towarzystwa Akcyjnego Wyrobów Bawełnianych I. K. Poznański) boisko przy ulicy Ogrodowej, na którym przez wiele lat trenowały i rozgrywały swoje mecze drużyny juniorskie ŁKS-u, a także rezerwy pierwszej drużyny.

Ulica Minerska

Przy ulicy Minerskiej powstaje nowoczesny kompleks treningowo-rozrywkowy (boiska piłkarskie z zapleczem), z którego mają w przyszłości korzystać drużyny młodzieżowe ŁKS-u.

Ulica Wawrzyńca Cyla

Znajduje się na Retkini, na osiedlu Nowy Józefów i upamiętnia znakomitego przedwojennego obrońcę klubu, pierwszego piłkarza ŁKS-u uczestnika Igrzysk Olimpijskich (Paryż 1924).

Ulica Antoniego Gałeckiego

Znajduje się na Retkini, na osiedlu Nowy Józefów i upamiętnia legendarnego przedwojennego obrońcę ŁKS-u, osiemnastokrotnego reprezentanta Polski, olimpijczyka (czwarte miejsce z reprezentacją Polski na Igrzyskach Olimpijskich w Berlinie w 1936 roku) i uczestnika pierwszego meczu reprezentacji Polski na mistrzostwach świata (Brazylia – Polska 6-5 w 1938 roku). W czasie wojny Gałecki walczył pod Tobrukiem i Monte Cassino.

Ulica Władysława Króla

Znajduje się na Retkini i upamiętnia legendarnego m.in. piłkarza, hokeistę i trenera Łódzkiego Klubu Sportowego, reprezentanta Polski, olimpijczyka, zdaniem wielu dziennikarzy, kibiców i historyków sportu – najwybitniejszego łódzkiego sportowca w historii.

Al. Kościuszki 120

W wieżowcu pod tym adresem (nieopodal znanej niegdyś restauracji „Europa”) mieszkał Władysław Król. Wcześniej najwybitniejszy łódzki sportowiec mieszkał przy ulicy: Kopernika 61, Karolewskiej 52 (w nieistniejącym już domu znajdującego się naprzeciw stadionu ŁKS-u), a przed wojną przy ówczesnej ulicy św. Anny 24, biegnącej między Piotrkowską a Parkiem Poniatowskiego.

Pasaż Artura Rubinsteina, ściana kamienicy przy ul. Piotrkowskiej 71

Na fresku „Łódź w pigułce” pośród 31 najbardziej znanych i zasłużonych dla Łodzi postaci znajduje się portret ełkaesiaka – Władysława Króla.